Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat-MUSTAFA ASLAN

Şemsettin Sami'nin 'Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat ' kadın sorunlarına değinen, Batılı anlamda yazılmış ilk Türk romandır, yapıtın kimi açılardan yetersizlikleri dile getirilse de. Yapıt otuz altı bölümden oluşuyor.

FARKLI ÖYKÜLER VE KARŞILAŞTIRMA

Roman öykülerin bir araya getirlmesinden oluşuyor. Bu öyküler sayesinde de okura karşılaştırma yapma olanağı sunuluyor. Saliha ve Rifat arasındaki evlilik ve sonraki yaşananlar görücü usulü evliliğin sakıncalarını veriyor.

Şemsettin Sami'nin 'Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat' adlı yapıtıyla dün-bugün karşılaştırması birçok açıdan yapılabilir.

KADININ DURUMU

'Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat' kadınların eğitim sornundan evliliğine değin uzanan bir alanda kadının toplum içindeki zor durmunu dile getiriyor. Romanda verilen kadınların toplum içinde yaşadığı zor durumu anlatıyor. Yapıt, daha da ötesinde Arap aracılığıyla Afrika ülkelerinde de kadının çok da iyi durumda olmadığını gösteriyor.

Fitnat'ın annesi Zekiye Hanım'ın da başına geldiği gibi erkek istediğinde hamileyken bile kapının önüne konulması da, yapıtta kadının zor durumunu belirten önemli imler olarak karşımıza çıkıyor.

Talat, Fitnat'a ulaşmak için kadın kılığına girer. Kadın kılığına girdikten sonra kadınların durumunu daha iyi anlar.

"-Ah biçare kadınlar neler çekerlermiş!Biz erkekler onları kukla mesabesinde kullanıyoruz. Yolda serbest ve rahat yürümelerine mani oluruz. Bu ne rezalet! Ne küstahlık!" (s.63)

AŞK

Yapıtta anlatılan farklı öykülerde aşk önemli bir izlek bence. Olayları yan yana koyduğumuzda istemediği kişilerle evlenmek istemeyenlerin verdiği savaşım ve aşık olduklarıyla birlikte olma isteği aşkın gücünü gösteriyor. Talat Bey'in Fitnat'ı görmek için, kadın kılığına girmesi bilr aşkımn gücünü göstermeye yeter de artar bile.

"Ertesi gün saat beşte, Talat Bey Ragıbe Hanım isim ve kıyafetiyle Fitnat hanım'ın yanındadır. Evvel emirde, nakış işlerler Nakış bittikten sonra Talat Bey cebinden bir elifba cüzü çıkarır, Fitnat Hanım'a ders vermeye başlar." (s.81)

Şemsettin Sami'nin 'Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat' adlı romanı kadını ve kadının toplum içindeki durumuyla birlikte görücü usulü evliliğin sakıncalarını ortaya koyuyor.

MUSTAFA ASLAN

-----------------------

Şemsettin Sami, 'Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat, I. Basım:Everest Yayınları, Kasım-2012