Behçet Necatiğil’den Naima

Behçet Necatiğil’in ilk kez gün ışığına çıkan radyo oyunu ‘Naima’ Everest Yayınları tarafından okura sunuldu.

Selim İleri yapıta yazdığı önsözde hem Behçet Necatiğil’in radyo oyunu yazarlığına dikkat çekiyor hem de okura Naima’nın yayımlanış serüvenini anlatıyor.

radyolu günler

Radyonun iletişim aracı olarak vazgeçilmez olduğu günler. Daha da ilerisi radyolu ev sayısının parmakla gösterilecek kadar az olması.

Radyolu günlerde  saatini merakla beklediğimiz arkası yarın ya da radyo tiyatrosu.. Bütün bir ailenin radyoya kulağını verip sessizce dinledikleri radyo oyunları. Hele hele arkası yarında ertesi gün neler olacak diye merakla bekleyişler, analatılacak gibi değil. Bugünkü çocuklara ve gençlere radyolu günler masal gibi gelebilir değil, tam da masal gibi gelir.

Ben de Gaziantep Lisesi’nde okurken Varlık Yayınları arasından çıkan  Necatiğil'in radyo oyunlarından istemiştim. Nasıl istemeyeyim? Her gece radyo tiyatrosu ya da arkası yarın dinliyordum ailemle.

radyo oyunu ve şiir

Radyo oyunu ile şiiri birbirine oldukça yakın olduğunu Doğan Hızlan’a söyleyen Behçet necatiğil radyolu günlerimizin radyo oyunu yazarlarımızdan birisidir. Bir kültür insanı olan Necatiğilden de ancak böyle bir yanıt beklenirdi. Çünkü her fırsatta kültürümüze katkıda bulunan birisiyidi, sadece şiir yazmakla yetinmeyip.

“Radyo oyunları bence şiirin uzantısı, yani şiir ne de olsa boyutları kısıtlı bir edebiyat türü. Radyo oyununda biraz daha açılmak mümkün. Hikâye de yazılabilir, her şeyden bir roman da çıka­bilir. Radyo oyununu ben şiire en uygun bir tür olarak alıyorum. Ama radyo oyunu derken, skeçleri uzakta tutuyorum bu tanımdan. Rad­yo oyunu şiir gibi sesten, imajdan ve mesajdan kuvvet alan, bu öğe­leri yoğunlaştırdığı oranda şiire yaklaşan bir tür. Bizim hele ma­sallarımız efsanelerimiz bu türe çok elverişli. O yüzden de çok seviyorum radyo oyununu.” (s.  Aktaran:Selim İleri)

Necatiğil’den Naima

Necatiğil, ünlü tarihçimiz ”Naima Tarihi”nin kimi bölümlerini oyunlaştırdığı ‘Naima’ oyununda tarihimizde çalkantılı bir dönemi anlatıyor. Batı’ya düzenlenen sefer ve iç çalkantılar işleniyor. ‘Naima’  adlı oyun yirmi sekiz bökümden oluşuyor. Bölüm adlarından kimileri şöyledir:III. Murad’ın ölümü ve III. Mehmet’in tahta çıkışı, Ferhad Paşa’nın öldürülmesi,  Eğri seferi ve Haç-Ova Savaşı (Ekim 1596), Varad Seferi (1597), Sadrazam ve Serdarİbrahim Paşa’nın Düzenleri, Kanije Kuşatması,  1603 Olayları,  Zorbaların öldürülmesi, Yemişçi Hasan Paşa’nın akıbeti, I. Ahmet’in padişahlığı ve Kasım Paşa’nın akıbeti, Deli hasan Paşa,  Lala Mehmed Paşa’nın ölümü,Derviş Mehmed Paşa, Ankara Kadısı’nın cesareti, Asilerin bastırılması, Kanlı topraklar, İki Celali’nin sonu, I. Mustafa’nın ikinci padişahlığı…

Selim İleri, Necatiğil’in ilk kez yayımlanan oyunuyla ilgili olarak, “Usta Necatigil, Naimâ Tarihi’nden daha çok savaş, kuşatma, yükseliş-düşüş sahnelerini uyarlamış radyoya; bu tarihte yer alan kişi­sel portrelere uzak durmuş. Tarihçinin kendine özgü, yaşanmışçasına kaleme getirilmiş üslûbunu, hele o yüzyılın Türkçe’sini titizlikle korumuş. Öyleyken hem Naimâ’nın, hem o çağın duyuş-düşünüş dünyası­nı bizden esirgememiş…” diyor.

Behçet Necatiğil’in ‘Naima’ adlı oyunu tarihi bilgilerimizi ve belleğimizi tazeliyor. Yapıtın sonuna eklenen sözlük ise yeni kuşakların oyunu okuyup anlamasını kolaylaştırıyor.

Mustafa ASLAN

—————————

Naima (Oyun), Behçet Necatiğil, I. Basım:Everest yayınları, İstanbul, Ocak 2014