halifeler köyü
M. Altar Kap
lan'ın Osmanlı'daki sosyal ve ekonomik yaşamı Anadolu üzerinden anlattığı 'Halifeler Köyü' adlı romanı Alfa Yayınları arasında okurla buluşturuldu.
bozulan düzen ve tanzimat
M. Altar Kaplan 'Halifeler Köyü' adlı yapıtında Osmanlı'nın bozulan düzenine dikkat çekiyor. Kolluk güçleri arasındaki çok başlılıktan, toplumdaki derinleşen ayrılık noktalarını da irdeliyor.
'Halifeler Köyü' adlı yapıtında M. Altar Kaptan Tanzimat'ın getirdiklerini ve götürdüklerini veriyor. Azınlık haklarında gelişmelerin yaşandığı bu dönemde kimi toplum kesimlerinin ise hak kaybına uğradıkları görülüyor.
Tanzimat'la birlikte vergi sisteminde yapılan değişikliklerle günlük yaşamın etkilendiği özellikle kadı, subaşı imam bölümlerinde görülüyor.
"Gerçi son yıllarda kadıların etkinliğinin azalmasına koşut, onların adeta yerel temsilcisi olan imamların da yetkileri azalmıştı. Köy ve mahallelere muhtarlar tayin edilmiş, mahallelere köylere giriş çıkışları gösteren mürur tezkirelerini artık onlar vermeye başlamıştı."(s.95)
portreler
'Halifeler Köyü' ünde M. Altar Kaplan Osmanlı'nın bunalımlı bir dönemini vermekle kalmıyor değişik tip ve insan öykülerini de veriyor. Kitapta bölüm adlarıyla da belirtilen muhtar, imam, kadı, muhtarın kızı, imamın karısı dışında at ve köpek bölümlerindeki iki hayvan da romanın farklı tipleri olduğunu söylemek gerekiyor. Anlattığı kişinin başta sosyal konumunu vermekle kalmayıp günün koşulları karşısındaki durumunu veriyor, Tanzimat'la pek çok değişikliğin yaşandığı bu dönemde.
"Bir de bu mendebur köpek, Ashab-ı Kehf'in köpeği Kıtmir'in soyundan geliyoruz diye gerim gerim gerilir durur; ama b,ilmez biz atları Tanrı'nın müminlere esneklik, kafirlere korku salmamız için güney yelinden bir avuç alıp severek yarattığını." (s.193)
'Halifeler Köyü' ünde M. Altar Kaplan Osmanlı'da işlerin anlattığı dönemi renkli tiplerle veriyor. Zevkle okunan bir yapıt.
Mustafa ASLAN
----------------------
Halifeler Köyü (Roman), M. Altar Kaplan, I. Basım:Alfa Yayınları, İstanbul, Kasım 2015
