abdülhamit  ve  sherlock holmes

Yervant Odyan’ın 1911 yılında yazdığı ‘Abdülhamit ve Sherlock Holmes’ polisiye türnün bir örneği olarak Everest Yayınları tarafından okura sunuldu.

yervant odayan ve yapıtları

Yervant Odyan  1869 Yenikapı (İstanbul) doğumlu.İstanbul-Üsküdar’daki Berberyan Ermeni Okulu’nda birbuçuk yıl öğrenim görür. Öğrenimini evde amcası ve Ermeni aydınların verdikleri derslerle sürdürür.

Odayan’ın yapıtlarından bazıları şunlardır: Tefeci (1893), Çöpçatan Papaz (1895-1920),Devrimin Asalakları 81898-1899), Saliha Hanım ya da Ordu Müstebite Karşı (1012), Ben Dışarılıklı Alman (1913), Bizim Vekillerimiz (1913), Dünya Görüşlerim (1914), Milli Hayırsever (1914), Aile Namus Ahlak (1910), Lanetli Yıllar (1918-1919)

Ermeni Millet Nizamnamesi (1863) olarak bilinen  Osmanlı’da ilk anayasa  örneği hazırlayıcılarındandır.

abdülhamit ve polisiye

Abdülhamit’in polisiyeye düşkün olmadığını bilmeyen var mı? Yervant Odyan bu polisiye düşkünü kişiyi kurguda Sherlock Holmes’la bir araya getiriyor. Abdülhamit’in hafiyelerinin arka arkaya öldürülmesi ve bu cinayetlerin çözülmesi için Sherlock Holmes’ın İstanbul’a gelmesi… Bu konuda yapıtı yayına hazırlayanların okura yaptığı bilgilendirmeyi burda anmak gerek diye düşünüyorum.

siyasi gelişmler

‘ Abdülhamid ve Sherlock Holmes’ adlı yapıtın Osmanlı Türk roman tarihinde önemli bir yeri var. Yapıt polisiye olmanın yanında Osmanlı’daki siyasi gelişmeleri de veriyor. İttihat Terakki, II. Meşrutiyet’in hangi koşulların ürünü olduğu bu yapıtta ayrıntılı olarak anlatılıyor.

“Şimdiye kadar tarif etmiş olduğumuz vakayiden bir süre sonra 1905  Kanun-ı Sani ayının bir gününde  her tarafa soğuk hüküm-ferma oluyordu. Akşama kadar mutassıl kar yağmış olduğundan sokaklar bir beyzlık ile mestur idi….” (380)

Yervant Odyan’ın ‘Abdülhamid ve Sherlock Holmes’ adlı yapıtı bir polisiye olmaının yanında dönemin siyasal olaylarını da okurla paylaşıyor.

Mustafa ASLAN

——————

Yervant Odyan, Abdülhamid ve Sherlock Holmes, Hazırlayanlar:Şrvval Şahin, Banu Öztürk, Didem Ardalı Büyükarman, Ayşe Şahin, E. Şule Ayva, I. BasımEverest Yayınları, İstanbul, Şubat-2014