BALERİNA’NIN ÖLÜMÜ

 

Melih Cevdet Anday’ın  ilk kez kitaplaşan 1957-1958 yıllarında yazdığı yirmi altı öyküsünü içeren  “Balerina’nın Ölümü” Everest yayınları arasında çıktı.

 

Melih Cevdet Anday’ın büyük bir bölümünü Murat Tek takma adıyla yayımlanan öyküleri okurla buluşturan Sevengül Sönmez “Akan Zaman Duran Zaman”da söz ettiği öykülere ulaştığımda, bu öyküleri kitaplaştırmanın usta şairin roman deneme ve tiyatro yazarak katıldığı düzyazı alanındaki yetkinliğini perçinleyeceğini düşündüm.” diye belirtiyor.

 

Mizahın keskin soluğu

 

Melih Cevdet Anday’ın “Balerina’nın Ölümü” adlı yapıtında yer alan öykülerde mizah öğesi öne çıkmaktadır. Yazarın daha çok kadın-erkek ilişkilerinden yararlanarak kurguladığı öykülerde, mizahın ağırlığını daha belirgin görüyoruz. Beklenmeyecek bir şekilde sonlanan öyküler ‘kara mizah’ türünün örneklerini veriyor.

 

Mizahın keskin soluğu olan bilgelik öykülerin bir yerinde beliriyor.

Örneğin:’Bahis’ adlı öyküde gözü takma olan bir adam anlatılıyor. Adam gözünün takma olduğunu bilene konağının yarısını verecektir. Sordukları yoldan geçen dilenci bilir bunu. Adam dilencinin takma gözü nasıl bildiğini sorar. Aldığı yanıt, gülümsettiği kadar düşündürücüdür de.

 

“O zaman fakir adam, ‘Yalnız o gözünde biraz merhamet kalmış da ondan bildim, dedi.” (s.117)

 

İstanbul

 

Melih Cevdet Anday’ın “Balerina’nın Ölümü”ndeki öykülerinde ağırlıklı uzam İstanbul’dur. Öykülerden birkaç örnek verecek olursak; ‘İtiraf ‘ öyküsünde Florya,  ‘Kaçak’ da Üsküdar, ‘İyiliğin Cezası’nda Tepebaşı, ‘Postacıdan Önce’de Kalamış ve Feneryolu - Göztepe arası,  ‘Perili Ev’de Küçük Çamlıca ve Adalar… dır.

 

“Kadri fazla soramadı. Katar Maltepe’ye yaklaşıyordu. “ (s.5)

 

 

Kadın-erkek

 

Kadın ve erkek ilişiklerinin irdelendiği öyküler, mizahla harmanlanarak okura sunuluyor. Aldatanın aldandığı öykülerde kadın ve erkeğin bir bütünün ayrılmaz parçaları olduğunu görüyoruz. Duygusallıktan sıyrılmış, yaşamın gerçekleri üzerinde yükselen ilişkiler veriliyor.

 

Melih Cevdet Anday’ın ilk kez kitaplaşan yayın organlarının sayfaları arasında kalmaktan kurtarılan, sürpriz sonlanan “Balerina’nın Ölümü” ndeki öyküleri ilgiyle okunuyor, kimileyin gülerek.

 

 

 

Melih Cevdet Anday, Balerin Ölümü (öykü) I. Basım:Mart 2010, Everest Yayınları-İstanbul