mattia pascal sahiden yaşadı mı yaşamadı mı?

Luigi Pirandello’nun ‘Mattia Pascal Sahiden Yaşadı mı? ‘ adlı yapıtı Everest Yayınları Modern Klasikler dizisinden okurla buluştu.

Kurmaca bir yapıt olmakla birlikte günlük yaşamdan da kopmayan Pirandello’nun ‘Mattia Pascal Sahiden Yaşadı mı? adlı yapıtı öldüğü sanılan birinin yaşamından kesitler sunuyor. Evli ve ailesi olan birinin evinden uzakta olduğu bir gün, kahramanımız Mattia Pascal gazetede kendisinin ölüm haberini okuması ve sonrası…

“Vaat ettiğim çelengi götürüp toprağın üstüne koydum. Şimdi zaman zaman gidip kabrimi ziyaret ediyorum.

Bazı meraklılar uzaktan beni seyrediyorlar; dönüşte sırıtarak yanıma sokuluyor ve -durumumu düşünerek-

‘Peki sonuçta siz kimsiniz?:’

Omuz silkiyorum..”(s.273

özgürlük

‘Mattia Pascal Sahiden Yaşadı mı? adlı yapıtında Pirandello’nun sorguladığı kavramlardan birisi de özgürlüktür. Yapıtta, “Özgürlük nedir?” sorusu okurla ara sıra paylaşılıyor. İnsan yaşamındaki değişik durumların özgürlük olup olmadığı üzerinde duruluyor. Sonsuz özgürlük kavramını da yapıtında barındıran yazar, “Sonsuz özgürlük içinde hayatı yaşamaya başlamak zordu” diyor.

“…İşte nehrin suları o uzun yolculuktan sonra bu denize karışıp kaybolmaktaydı. Bundan başka kullandığım tek özgürlük, zaman zaman ağzımı açıp esnemekti!

‘Özgürlük… Özgürlük…'” diye mırıldandım…” (s.145)

yalnızlık ve mizah

Yapıtta, yalnızlık izleğinin yanı sıra mizah öğesinin de varlığı duyumsanıyor Kütüphanedeki görevi sırasında ve sonrasında yalnızlık izleğinin ve mizahın kol kola gittiği görülüyor. Yalnızlığa son vermek ve dost edinebilmek için kimi şartları yerine getirmek gerekiyor. Örneğin: Yalan söylemek gibi. “Yalnızlık acı veriyor” (s. 120)  diyen yazarın bu konudaki görüşleriyle de karşılaşıyoruz.

“” ‘Ama biliyor musun azizim, canım çok sıkılıyor’ diye hıçkırdı, adamcağız. ‘Ah, evet bıktım artık yalnızlıktan! Bir sürü eşim dostum var; ama inan bana, belli bir yaştan sonra, akşam eve gidince insanı bir karşılayan olmaması hiç de hoş bir şey değil!..’  ” (s.124)

‘ Pirandello’nun filozofça görüşleri  ve yer yer kendini duyumsatan mizahı Mattia Pascal Sahiden Yaşadı mı? adlı yapıtında bulabilirsiniz.

Mustafa ASLAN

—-

Mattia Pascal Sahiden Yaşadı mı?(Roman), Luigi Pirandello, Çeviren:Adnan Cemgil, I. Basım:Everest Yayınları, İstanbul, Eylül 2015