Kurbağa Güncesi

‘Teneke Trampet’ adlı romanıyla ünlenen, Alman Edebiyatı’nın saygın adlarından Günter Grass’ın ‘Kurbağa Güncesi’ adlı yapıtının yeni basımı Everest Yayınları arasında b,ir kez daha okurla buluşturuldu.

Günter Grass dünyamızı yeniden şekillendiren Doğu Avrupa’nın dağılması, iki Almanya’nın birleşmesi ve Körfez Savaşı yıllarına denk düşen, bir Alman ve bir Polonyalı arasındaki ilşkiyi anlattığı, altı bölümden oluşan  ‘Kurbağa Güncesi’  adlı romanı birçok açıdan dikkat çekiyor. Kahramanı Alexander ile yazar arasında da kimi benzerlikler görebiliyoruz.

türkler

Günter Grass ‘Kurbağa Güncsi’nde Türklerden de söz ediyor, kahtramanları aracılığıyla. Türklerden birkaç yerdesöz ediliyor, ‘Kurbağa Güncesi’nde. Bunlardan birincisi Türkler ve Viyana kuşatmsı sonrasına dikkat çekiliyor. Öteki ise ,”Türkler’i reddetmekte kararlı olduğunu” belirttiği bölümde Türklerin Viyana önlerindeki yenilginin intikamını almak için deli olduklarını (s.245) ” belirtiyor.

” ‘ Sahte İngiliz bu adam! onu da unufak edeceğiz, biz Polonyalılar Viyana önünde yaptığımız gibi Türkleri…“ (s.142)

yurdunu kaybedenler

Günter Grass ‘Kurbağa Güncesi’ adlı yapıtında iki yaşlı insanın aşkı üzerinden I. Paylaşım Savaşı’ndan başlayarak  yakın zamana kadar süren dünyadaki, özellikle de Avrupa’daki dünden bugüne olan değişimlerden söz ediyor. Doğup büyüdükleri yerlerden uzakta ölenlerin, çeşitli nedenlerle yurdundan edilmişlerden söz ediliyor. Ölü olarak da olsa “vatan toprağına dönüş”ten söz ediliyor.

“Bu yüzden, mart  başında yazdığı bir mektubundan, onun bir zamanların yurdundan edilmişlerinin “açık veya üstü kapalı  gömülme isteklileri” konusundaki yaklaşık hesaplarına kulak verildiğini, Bonn, Düsseldorf ve Hannover’de randevular ayarladığını okumak beni hiç şaşırtmadı.” (s.93)

din

Günter Grass’ın ‘Kurbağa Güncesi’ adlı romanında dine ilişkin konuları fazlasıyla görüyoruz. yapıtta özellikle mezarlık ve ölünün defni konularının yanı sıra mezar yazıtları da söz konusu ediliyor. Ayrıca yer yer yapıtta din eleştirisinin de yapıldığını belirtmek gerekiyor. Mezarlı Şirketi  kurma ve sonraki aşamalarda ister istemez kimi dini konulara dokunulmak zorunda kalınıyor.

“Yaldızcının görevi, saati eski halini andıracak biçimde, – mesela her biri bir azize ayrılmış dini bayram günlerini gösteren rakamları- onarmaktı. Bu mektubu yazdığında sıra aralık aynınkilerdeydi; Santa Brabara, Sankt Nikolaus, İsa’nın Meryem’in rahmine düşmesi ve Santa Lucia.” (s.87)

resim ve yontu

Günter Grass’ın ressam ve yontucu yönünü bilmeyen var mı? ‘Kurbağa güncesi’ adlı yapıtında yazarın bu yönüyle iki türlü karşılaşıyoruz:Birincisi anlatımdaki resmi görmek açısından dikkat çekiyor. yapıtı okurken, anlatılanlar bir resim gibi gözünüzün önünde canlanıyor. İkincisi; resim ve yontu hakkında oldukça bilgi veriliyor okura. Yaşlı kadın Alexandra’nın restoratör oluşu nedeniyle yazarın bu konudaki bilgileri aktarma yolu, bana göre.

“Wrobel onlarla birlikte Hunde sokağına geri döndü. Evde geç gotik üslupta diz çökeduran melek tebeşirlenmiş zemin üzerine çekilmiş bir tabaka miksiyonla yaldızlanmayı bekliyordu.” (s. 207)

Günter Grass ‘Kurbağa Güncesi’ adlı yapıtında dünden bugüne Avrupa’da yaşanılanları kahramanları aracılığıyla değerlendiriyor.

Mustafa ASLAN

———————-

Kurbağa Güncesi, Günter Grass, Türkçesi:Fatih Özgüven, Everest Yayınları’nda I. Basım: Temmuz 2015, istanbul