RUSSEL'DAN BATI FELSEFESİ TARİHİ
Bertrand Russel'ın Batı Felsefesi Tarihi adlı üç ciltlik yapıtı Alfa Yayınları arasında okura sunuldu.
BİRİNCİ KİTAP
Bertrand Russel’ın üç kitaptan oluşan Batı Felsefesi tarihi’nin ilk kitabı ilkçağ filozofları olarak adlandırılan düşün insanlarını içeriyor.
“Pers kökenli Mitra dini, özellikle İS üçüncü yüzyılın ikinci yarısında Hıristiyanlığın rakibi oldu. Orduyu kontrol altında tutmak için çaresiz girişimlerde bulunan imparatorlar, dinin, çok ihtiyaç duyulan istikrarı getrirebileceğini hissetti…” ( s.500)
İÇERİK
Batı Felsefesi tarihi-1’de yer alan bölüm ve kon başlıkları şöyle sıralanıyor.Birinci Bölü “SOKRATES ÖNCESİ FİLOZOFLAR” adını taşıyor. Birinci bölümdeki konular şöyle sıralanıyor: Yunan Uygarlığının Yükselişi, Miletos Okulu, Pythagros, Herakleitos, Parmenides, Empedokles, Kültür Konusunda Atina, Anaksagoras, Atomcular ve Protagoras.
Yapıtın ikinci bölümü “SOKRATES, PLATON VE ARİSTOTELES” adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor. Sokrates, Sparta’nın etkisi, Platonun düşüncelerinin kaynakları, Platon’un ütopyası, İdealar teorisi, Platon’un ölümsüzlük teorisi, Plato’un kozmogonisi, Platon’da bilgi ve algı, Aristoteles’in metafiziği, Aristoteles’in etiği, Aristoteles’in politikası, Aristoteles’in mantığı, Aristoteles’in fiziği, Erken Yunan matematiği ve astronomisi. Birinci kitabın üçüncü ve son bölümü ise “Aristoteles’ten Sonra İlkÇağ Felsefesi” adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konular şöyle sıralanıyor:Helenistik dünya, Kynikler ve kuşkucular, Epikurosçular, Stoacılar, Kültürlerle ilişkide Roma İmparatrorluğu ve Plotinos.
“Platon’un Devleti, modern ütopyalardan farklı olarak, belki de fiilen kurulmak istendi. Bunu gerçekleştirmek, bize göründüğü kadar fantastik ya da olanaksız değildi.” (s.227)
Burtrand Russel’ın üç ciltilik Batı Felsefesi Tarihi’nin ilk kitabı İlkçağ filozoflarını ve doğal olarak da başta yaradılış, inanç ve din olmak üzere pek çok konuyu buluyoruz.
İKİNCİ KİTAP
Bertrand Russel’ın Babalar ve Skolastikler adlı iki bölümün yer aldığı Batı Felsefesi Tarihi adlı yapıtı okurlara Alfa Yayınları tarafından sunuldu.
“Arap felsefesi, özgün bir düşünce olarak önemli değildir. İbn Sina ve İbn Rüşt gibi kişiler özünde yorumcudur.” (s. 216)
KONULAR
İkinci kitabın birinci bölümü “Babalar” adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:Yahudilerin dini gelişimi, İlk dört yüzyılda Hıristiyanlık, Kilisenin üç doktoru, Aziz Augustinus’un felsefesi ve teolojisi, Beşinci ve altıncı yüzyıllar, Aziz Benedictus ve Büyük Gregorius.
İkinci Bölüm “Skolastikler” adını taşıyor. “Skolastikler” adlı ikinci bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:karanlık çağda paplık, Johannes Scotus, On birinci yüzyılda kilise reformu, İslam kültürü ve felsefesi, On ikinci yüzyıl, On üçüncü yüzyıl, St. Thomas Aquinas, Fransisken Skolastikler ve Papalığın sönüşü.
İSTANBU, HAÇLI SEFERLERİ VE..
Bertrand Russel ‘Batı Felsefesi Tarihi-2 adlı yapıtında İstanbul ve Haçlı Seferleri’nden söz ediyor. Haçlı Seferleri üzerinde savaş olarak durulmayacağını belirtilen yapıtta, “Haçlı Seferlerinin farklı bir sonucu da, İstanbul’la edebi ilişkiyi uyarmak olduğu(s.228)” belirtiliyor.Russel İstanbul’dan bir çeviri merkezi olarak gösteriyor, 12. yüzyılda İstanbul’u.
“On ikinci yüzyılda çevirmenler, batılı öğrencilerin bulabileceği Yunanca kitapların sayısını aşamalı olarak artırdı.Bu tür çevirilerin üç ana kaynağı vardı:İstanbul, Palermo ve Toledo.” (s.s.237-238)
Bertrand Russel’ın Batı Felsefesi Tarihi-2’de İstanbul’a ilişkin önemli konuların yanı sıra İslam felsefesinin de bu ciltte işlendiğini belirtmek gerekiyor.
ÜÇÜNCÜ KİTAP
Bertrand Russel'ın Batı Felsefesi Tarihi adlı yapıtının üçüncüsü iki bölümden oluşuyor. Birinci bölüm "RÖNESANS'TAN HUME'A" adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Genel karakteristikler, İtalyan Rönesansı, Machiavelli, Erasmus ve More, Reformasyon ve karşı reformasyon, Bilimin yükselişi, Francis Bacon, Hobbes'un Leviathan'ı, Descartes, Spinoza, Leibniz, Felsefi Liberalizm, Locke'un bilgi teorisi, Locke'un siyaset felsefesi, Locke'un etkisi, Berkeley ve Hume.
Bertrand Russel'ın Batı Felsefesi-3 adlı yapıtının ikinci bölümü "ROUSSEAU'DAN BUGÜNE" adını taşıyor. İkinci bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:Romantik hareket, Rousseau, Kant, On dokuzuncu yüzyılda düşünce akımları, Hegel, Byron, Schopenhauer, Nietzsche, faydacılar, karl Marx, Bergson, William James, John Dewey ve Mantıksal çözümleme felsefesi.
"1688 Devriminden önce, Locke'un ciddi risk almadan İngiliz siyasetinde teorik ya da pratik rol oynayamadığı yılları, İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Deneme'yi hazırlamakla geçirdi." (s.203)
Bertrand Russel'ın Batı Felsefesi Tarihi adlı yapıtın üçüncü kitabında yakın dönemde dünyayı etkileyen felsefeciler ve görüşlerini aktarıyor.
MUXSTAFA ASLAN
..................................
Batı Felsefesi Tarihi-1, Bertrand Russel, Çeviren:Ahmet Fethi, Alfa Yayınları, İstanbul, E 2016
Batı Felsefesi Tarihi-2, Bertrand Russel, Çeviren:Ahmet Fethi, Alfa Yayınları, İstanbul, E 2016
Batı Felsefesi Tarihi-3, Bertrand Russel, Çeviren:Ahmet Fethi, Alfa Yayınları, İstanbul, E 2016
