PROUST VE GÖSTERGELER

Gilles Deleuze’un ‘Proust ve Göstergeler’ adlı yapıtı Alfa yayınlarından okura sunuldu. ‘Proust ve Göstergeler’ adlı yapıt başlıca iki bölümden oluşuyor.

“Proust’un eserinde sanat ve delilik sorununu ele almayacağız. Belki de bu soru pek de anlamlı değildir. Özellikle “Proust deli midir?” sorusunun kesinlikle hiçbir anlamı yoktur. Burada sadece Proust’un eserinde deliliğin varlığı ve bunun dağılımı,  kullanımı ya da işlevi söz konusudur. (s.164)

Birinci kısım “Göstergeler” adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Gösterge türleri, gösterge ve gerçek, Çıraklık, Sanat göstergeleri ve öz, Belleğin ikincil rolü, Dizi ve grup, Göstergeler sistemindeki çoğulculuk, Sonuç: Düşüncenin imgesi.

İkinci kısım “Edebiyat makinesi” adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları ise şöyle sıralanıyor: Anti-logos, Kutular ve kaplar, Arayış’ın düzeyleri Üç makine, Üslup ve Sonuç: Deliliğin varlığı ve işlevi:Örümcek.

PROUST, AŞK, DELİLİK VE

Gilles Deleuze yapıtında Proust’ta aşk, delilik daha çok yapıtlarındaki izleri üzerinden değiniliyor. Bilinen yapıtlarındaki kimi göstergelerle bağlantılar kurularak aşk, öz, bilinçdışı, zaman… konular irdeleniyor.

“Öz, aşk göstergelerinde canlanır, ama zorunlu olarak dizisel, yani genel bir biçim altında bunu yapar. öz her zaman farklılıktır. Ama aşkta farklılık bilinçdışına geçmiştir:…” (s.73)

Proust’un ‘Kayıp zamanın İzinde’ adlı yapıtı eksen alarak ortaya koyduğu ‘Proust ve Göstergeler’ adlı yapıtıyla  Gilles Deleuze   edebiyatçılara/edebiyatla ilgilenenlere farklı bir bakış sunuyor.

Mustafa ASLAN

———————————

Proust ve Göstergeler, Gilles Deleuze, Çeviren: Ayşe Meral, I. Basım:Şubat 2016