Sokrates’in Savunması

Adalet ve hukuk kavramını canlı tutarak günümüze taşıyan, ölümünden beş altı yıl sonra kaleme alınan  ‘Sokrates’in Savunması’ Everest Yayınları arasında okurla bir kez daha buluştu.

sokrates neyle suçlanıyordu?

Sokrates ünlü savunmasını yaptığında yetmiş yaşında ve hiçbir şekilde af dilemiyor onu yargılayanlardan ve suçlayanlardan. Hatta istese bütün yakınlarını oraya toplayabileceğini, ama toplamadığını belirtiyordu. Ağlayıp sızlamak mı? Asla! Sokrates neyle suçlanıyordu? Sokrates gençleri yoldan çıkarmakla ve ateistlikle suçlanıyordu.

“Suçlayıcı  gençleri kötü yola sürüklemekle suçluyor beni. Bense, Atinalılar, Meletos’u suçluyorum; insanları sudan nedenlerle mahkeme öününe çıkardığı, hiç kafa yormadığı konularda bilgi ve deneyim sahibiymiş gibi görünüp çok ciddi konuları oyuna çevirdiği için.” (s.34)

savunmada neler var?

Sokrates’in Savunması’nın felsefenin doğuşunu muştulayan belge olduğunu ileri sürüyor, kimileri. Üç  bölümden oluşan savunmanın son bölümünü Platonun yazdığını ileri sürenler var. Felsefi bir metin olmanın yanında güzel bir de edebi metin olma özelliğini de taşıyor. Kısacası savunma ölümle alay eden onur ve yüreklilik dersi veren bir metin.

“Platon tarafından yazıya aktarılan Sokrates’i, felsefenin başlangıcı sayıyor felsefe dünyası. Ölümünden baş altı yıl sonra Platon’un kaleme aldığı ‘Savunma’ için ‘felsefenin doğum belgesi’ tanımını yapanlar var.” (s. 12)

ölüm ve erdem

Sokrates’in Savunmasını okuduğumuzda görüyoruz ki, onun içinde ölüm korkusu yok. Öldürüleceğini bile bile ölüme doğru koşuyor. ikibin beyüz yıl geriden bize ölümün erdemsiz yaşamaktan daha iyi olduğunu belirtiyor, hem de kendisini suçlayanlara, dinleyicilere ve yarguçlara insanlık dersi vererek..

“Onurlu olmak bir yana Atinalılar, yagıca yalvarmak ve yalvara yakara aklanmayı dilemek de görünmüyor bana; yargıcı aydınlatmak ve ikna etmektir işin doğrusu Çünkü yagıç, adaleti bir kayra gibi sunmak için değil, doğru aoalna karar vermek için bulunuyor.” (s.59)

Platon’un ‘Sokrates’in savunması adlı yapıtı güncelliğini koruyor. Okuduğunuzda çok da yabancısı olmadığınız bir yapıtla karşılaştığınızı göreceksiniz.

Mustafa ASLAN

———-

Sokrates’in Savunması, Platon, Çeviri ve sunuş:Samih Rifat, Everest Yayınları’nda I. Basım: Aralık 2014, İstanbul