Malazgirt Muharebesi
Türk tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilen malazgirt zaferini anlatan Carole Hillenbrand’ın ‘Malazgirt Muharebesi’ adlı yapıtı Alfa Yayınları Tarih Dizisinden okura sunuldu. Türklere Anadolu’nun kapılarını açan ‘Malazgirt Muharebesi’ çeşitli yönleriyle anlatılıyor, bu yapıtta.
Carole Hillenbrand’ın ‘Malazgirt Muharebesi’ adlı yapıtında yer alan konu başlıklarından kimileri şöyle sıralanıyor:Malazgirt Muharebesinin Ortaçağ İslam Aleminde Yorumlanışı” adını taşıyor. Bu bölümde yeralan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Selçuklu arkaplanı, Bizans arkaplanı, Halep’ten görünüm, Muharebenin seyrinin öyküsü, Muharebenin yeri ve zamanı, Muharebeyi neden Türkler kazandı? Bizanslıların yenilgisi ne kadar ciddiydi, Muharebenin uzun vadeli etkisi, Malazgirt muharebesi üzerine Arapça ve farsça Müslüman kaynaklar, Malazgirt Muharebesi üzerine 12. yüzyıl anlatıları, El-Turtuşi’nin (öl. 520/1126) sirac’cül Müluk İçindeki Anlatısı, İbn el – Kalanisi’nin (öl. 555/1160) Zeyl tarih Dımaşk içindeki anlatısı, El Azimi’nim (ö.yi 556/1161) anlatısı, Tarih Haleb,İbn el-Azrak el – Fariki’nin (1.572/1176-7 sonrası) tarih Meyafarikin va Amid içindeki anlatısı, Nişapuri’nin (ö.y. 582/1186-7) Selçukname içindeki anlatısı, İbnü’l Cevzi’nin (ö. 597/1200) El – Muntazam fi tarihil-muluk vel ümem içindeki anlatısı, Aksarayi’nin (ö. 722/1323-733/1333 arası) Musamarat al-akhbar ve Musayarat al-akhyar içindeki anlatısı, Prensler için Ayna Edebiyatının etkisi, Malazgirt’in şiirdeki doğrudan mirası:Toplanma çağrısı olarak muharebe, Anadolu’da erken dönem halk edebiyatı, Yirminci yüzyılda malazgirt Muharebesinin incelenmesi, Malazgirt-efsane, Malazgirt ansına çıkartılan pullarMalazgirt Muharebesi üzerine 13. yüzyıl anlatıları, Malazgirt Muharebesi üzerine 14. ve 15. yüzyıl anlatıları, Muharebeyi yazmak, Muharebenin Mirası, Süregiden Müslüman Hıristiyan Karşılaşması:Türklerin muzaffer katkısı, Malazgirt’in mirası:Ulusal kimliğin efsanesi, Malazgirt Muharebesi üzerine başka ortaçağ Müslüman anlatıları.
Alparslan ve Diogenes karşılaştırması
Carole Hillenbrand ‘Malazgirt Muharebesi’ adlı yapıtında Alparslan ve Roman Diogenes’u karşılaştırıyor. İki liderin farklı kişilik özellikleri ortaya çıkıyor, bu karşılaştırma sonucunda.
“roman Diogenes’in belirleyici günahı, aşırı gururdur; o kibirli bir kişidir (mutakabbir). Bu onun askeri seferlerde bile sergilediği, dışa dönük debdebe ve ihtişamda da açık görülür; Anadolu platosunda ilerlerken yanında gerçekten çok fazla sayıda askerle birlikte, silah, eğer, başkaca techizat ve dev bir mancınık taşıyan dört yüz araba görülmüştür.” (s.136)
Carole Hillenbrand yapıtında ‘Malazgirt Muharebesi’ni çeşitli yönleriyle bugüne değin uzanan bir çizgide inceliyor.
Mustafa ASLAN
—————–
Malazgirt Muharebesi, Carole Hillenbrand, Çeviren:Mehmet Moralı, I. Basım:Alfa Yayınları Tarih Dizisi, İstanbul, Nisan 2015
