Batı'da Ölümün Tarihi
Edhen Eldem'in tarih yazımında ve özellikle zihniyet tarihinde çok önemli bir yer tuttuğunu belirttiği Philippe Aries'nin 'Batı'da Ölüm' adlı yapıtı kırk yıl sonra Türkçeye kazandırılan baskısı Işın Gürbüz'ün çevirisiyle Everest Yayınları arasında yapıldı.
Philippe Aries'nin'Batı'da Ölümün Tarihi' adlı yapıtında yer alan konu başlıklarını şöyle sıralayabiliriz: Birinci bölüm "Ölüm Karşısındaki Tavırlar" adını taşıyor. Bu bölümde yer alan yazıların konu başlıkları ise şöyle sıraşanıyor:Ehlileştirilmiş ölüm, "Kendi"nin ölümü, "Sen"in ölümü, Yasaklanmış ölüm, Sonuç.
İkinci bölüm "İzlenecek Yol 1966-1975" adını taşıyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları ise şunlardır: Ortaçağ'da ölüm karşısında zenginlik ve yoksulluk, 1974, Huizinga ve ölüm teması, 1973, Maurras'ın Le Chemin de Paradis'sinde ölüm teması, 1972, Ölülerin mucizeleri, 1974, Vasiyetnamelerde ve mezarlarda modern aile anlayışı, 1969, Çağdaş dönemlerde ölüler kültü incelemesine katkı,1966, Günümüz Fransızlarda yaşam ve ölüm, 1972, Evrilmiş ölüm batılı toplumlarda ölüm karşısındaki tavıırlarda değişikjlik, 1967, Hasta, aile ve doktor, 1975, "Time for dying," 1969, "The dying patient", 1973, Kollektif bilinçdışı ve berrak fikirler, 1975.
ölüm, yas ve ağıtçılar
Philippe Aries'nin 'Batı'da Ölümümün Tarihi ' adlı yapıtında ölüm, yas (matem) ve ağıtçılar konusuna değiniliyor. Aries, yasın önemini yitirerek ne zaman ritüelletiğini vermekle kalmıyor, yasın bir parçası olan ağıtçıları da anlatıyor. Toplumumuzdaki yas törenlerinde de karşılaştığımız ağıtçı kadınlar geleneğinin günümüzde nerelerde sürdüğünü de öğreniyoruz.
"XIII. yüzyıldan itibaren, matem uygulamaları içtnliklerini kaybettiler. Ritüeelleştiler. Ortaçağ'ın ilk yarısının yoğun acı davranışları artık ağıtçılar tarafından taklit ediliyordu. Günümüzde güney bölgelerde ve Akdeniz kıyısında hala ağıtçı kadınlar olduğunu biliyoruz." (s.211)
"...alışılmış bir tarih incelemesinden çok bir deneme olarak değerlendirilen" 'Batı'da Ölümümn Tarihi' yle ayrılık sona erdi!
Mustafa ASLAN
---------------------
Batı'da Ölümümn Tarihi, Philippe Aries, Çeviren:Işın Gürbüz, I. Basım: Everest Yayınları, İstanbul, Nisan 2015
