SULTAN CEM

Prof. Dr. İsmail Hikmet Ertaylan'ın Fatih Cem Sultan'ı geniş olarak anlattığı yapıtı ''Sultan Cem' adlı yapıtı Alfa Yayınları tarih dizisinden okurla buluşturuldu.

konular

Prof. Dr. İsmail Hikmet Ertaylan'ın Fatih Sultan Mehmet'in en küçük oğlunu anlattığı 'Sultan Cem' adlı yapıtında yer alan konular ve başlıkları şöyle sıralanıyor: Birinci Kitap'ta yeralan konu başlıklarından kimileri şunlardır: Doğu ve Batı kaynaklarına göre Cem'in annesi, Cem'in doğum yeri ve yılı, Cem kelimesine verilen çeşitli anlamlar, Bayezid'e verilen Yıldırım lakabının yanlışlığı, Cem'in çocukluğu, tahsil ve terbiyesi, Cem'in Çender'e (Kastamonu'ya) tayini, Cem'in sünnet düğünü, Fatih'in Uzun Hasan seferi,Cem'in hükümet vekili olarak İstanbul'da kalışı, Cem'in bağımsızlık girişimi, Fatih'in zaferi ve Cem'e gönderdiği fetihname, zaferle İstanbul'a girişi, Cem'in Kastamonu'ya dönüşü ve Fatih'in uygulamaları, Şehzade sultan Mustafa'nın ölümü, Mahmud Paşa'nın idamı, Cem'in Karaman'a gönderilmesi, Sultan Cem'in 1478'de babası tarafından İstanbul'a çağrılışı, Sultan Bayezid'in afyon ve berş kullandığının Fatih'e ihbarı, Fatih'in Bayezid'in lalası Fenarizade'ye mektubu ve aldığı cevap, Bayezid'in savunması Cem'in Karaman'daevlenmesi, yabancı kaynaklara göre aşk maceraları, büyük oğlu Oğuzhan'ın doğumu, Rodos Seferi, Mesih Paşa'nın hezimete uğraması, fatih'in büyük bir sefere hazırlığı ve ölümü.

Yapıtın birinci kitap- ikinci bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Fatih'in ölümü hakkında Doğu ve Batı kaynaklarının düşünceleri, Bu büyük kaybın Batı'da ve Doğu'da uyandırdığı yankılar, Veraset hakkı meselesi, Sultan Bayzid ve Sultan Cem'e gönderilen haberler, Bayezid taraftarları ile Cem taraftarları,Bayezid taraftarlarının üstün gelmesi, isyancı askeri ve idareyi ele geçirmeleri, Bayezid'in İstanbul'a gelişi ve Osmanlı İmparatorluğu tahtına çıkışı, Olayları geç alan Sultan Cem'in Bursa üzerine yürüyüşü, Bayezid'in yolladığı orduyla çarpışması ve zaferi, Cem'in Bursa'ya girişi ve bağımsızlığını ilan edişi, Bursa'da Cem ve Bayezid taraftarlarının çalışmaları, bunu kanıtlayan tarihi belgeler, Bayezid'in Cem'e karşı asker sevki, Cem'in anlaşma ve paylaşma teklifi, Bayezid'in reddi ve karşı teklifi, Saltanat kavgaları ve Yenişehir Savaşı.

Birinci kitabın üçüncü bölümü 'Mısır'da adını taşıyor. 'Mısır'da adlı üçüncü bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Sultan Cem'in karşılanışı, Sultan'dan gördüğü saygı ve ağırlama, Cem'in yokluğunun uyandırdığı etkiler, II. Bayezid'in Rodos'la barış girişimi, Cem'in Kabe'yi ziyareti, Sultan Kayıtbay'ın Cem'in gıyabında Sultan Bayezid nezdinde uzlaştırma çabası ve başarısızlığı, Cem'in Mısır'a dönüşü, tekrar kardeşiyle anlaşma girişi ve sonuç alamayışı, Karamanoğlu Kasım Bey'den ve Anadolu'dan gelen davetler, Mısır Sultanının Cem'in Türkiye'ye gitmesine onayı ve yardımı, Sultan Cem'in Ankara Beyi Mehmed ve Karamanoğlu Kasım Bey'le buluşması, Sultan Bayezid'e karşı savaş hazırlıkları, Sultan Cem'i bekleyenlerin sevinçleri, şair nedimi Ayni-i Tirmizi'nin yazıları, Konya'yı ele geçirme girişimleri ve başarısızlıkları, Kaçmak zorundakalışı, Kasım Bey'le danışma, Rumeli'ye geçme kararı, Rodos Şövalyelerine başvuru. 

İkinci Kitap adlı bölümün adı 'Sultan Cem Yabancı Ülkelerde' adını taşıyor. 'Rodosta' ikinci kitabın ilk bölümü olarak çıkıyor karşımıza. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor:  Cem'in Rodos'a ulaşması, Cem'in adadaki hayatı, ziyafetler, av eğlenceleri, Büyük üstadın Hıristiyanlık dünyasına, özellikle papalığa yazdığı mektuplar, beslediği fikirlerin mahiyeti, Bayezid'in Venediklilere ve Rodos'a başvurusu, Büyük Üstadın Cem'le görüşmeleri, Cem'in sözde Fransa'ya gitmek istemesi, Rodos'un İstanbul'a elçilik heyeti göndermesi, Cem'e veda ziyafeti, Cem'in büyük üstada verdiği taahhütname ve itimatnameler, Pierre d'Aubusson'un ikiyüzlü siyaseti ve Cem'e ihaneti,  Cem'in Bayezid'e anlaşma mektubu, Kerem Kasidesi ve Bayezid'in cevabı, Cem'in Fransa'ya, Rodos Şövalyelerinin de Türkiye'ye hareketleri, Rodos'tan Bayezid'e gönderilen Ahmed imzalı mektup barış müzakereleri, Cem hakkında pazarlık, imzalanan gizli uğursuz antlaşma, Cem taraftarlarının akıbetleri:Karamanoğlu Kasım Bey'in aman dilemesi ve sığınması, hala Selçuk Sultanın "istirhamname"si, Gedik Ahmed Paşa ile Cem'in oğlu Oğuzhan'ın Bayezid'in emriyle öldürülmeleri, bu konudaki tarihi belgeler, Gedik Ahmed Paşa ile Cem'in oğlu Oğuzhan'ın Bayezid'in emriyle öldürülmeleri, bu konudaki tarihi belgeler.

'Fransa'da' adlı yapıtın ikinci kitabının ikinci bölümünü oluşturuyor. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Cem'in deniz yolculuğu, Cem'in Ville-Franch' a gelişi ve oradan Nice'e götürülüşü, d'Aubusson'un Hıristiyanlığı Osmanlılara karşı bir haçlı birliği oluşturmaya kışkırtan mektupları, Hıristiyan hükümdarların bunlara cevapları, II. Murad'ın oğlu, Fatih'in kardeşi Hıristiyan Bayezid'in saltanat iddiası ve Büyük Üstada başvurusu,  Sultan Cem'in ölümü söylentisi, Rodos, Fransa, Venedik, Floransa ve diğer Avrupa memleketlerine gönderilen elçiler ve casuslar, bu konudaki tarihi belgeler, İsmail'in mektubu,  Floridnoz'un mektubu,  Cem'in  Savıi'ya nakli ve Rumilly'de ilk defa olarak Duc de Savoie I. cahrles'la görüşmesi, ilk firar girişimi, şövalyelerin korkuları ve Cem'i şehirden şehire dolaştırmaları, Cem ile Hélene de Sassenage aşkı, Bayezid'in casusları, Cem'in Rodos'a getirilmek istenmesi, Osmanlı Mısır ilişkileri, Cem'i kaçırmak isteyenler, Cem'i alma girişimleri, Fransa Krallık Sarayı siyasi bir müzayede salonu, Fransa sarayında son müzayede ve Cem'in Papaya teslimi kararı.

İkinci kitabın üçüncü bölümün adı 'Roma'da'. Bu bölümde yer alan konu başlıkları şöyle sıralanıyor: Bourganeuf'ten  çıkarılan Sultan Cem'in İtalya'ya geçirilmesi,  Yeni bir kaçırma teklifi, Cem'in İtalya'ya varışı ve tantanalı karşılama töreni, Sultan, Sultan Cem'in Papa tarafından kabulü, Sultan Cem'i ve Papayı zehirleme girişimleri, Papanın Sultan Cem'i Mısır Sultanına, Venedik'e veya Macaristan'a vereceği söylentileri, Fransa'nın bu konudaki kuşkuları,  Papanın son kararından haberdar olan Bayezid'in d'Aubusson'a sitemleri ve yeni girişimleri, Papanın hastalığı ve ölümü söylentileri, Papa VIII. Innocent'ın ölümü ve Rodrigo Borgia'nın VI. Alexandre unvanıyla papa oluşu, Sultan Cem ile Papanın oğlunun Roma sokaklarında Türk giysileriyle gezmeleri, Sultan Cem'in annesiyle ve Mısır Sualtanıyla haberleşmesi, Cem'in annesine  manzum mektubu, Fransa Kralının Sultan Cem'i Papadan istemesi.

 

Yapıtın ikinci kitabının 'Napoli'de Ölüm' adını taşıyan bölümde şu konular bulunuyor: VII. Charles'ın Papayla görüşmesi ve Cem'i istemekteki ısrarı, Sultan Cem'in hastalığı ve yolda ölümü, bu konudaki rivayetler, ölümün gizli tutulmak istenmesi, Cem'in ailesi ve çocukları, Sultan Cem'in el yazısı, Türkçe imlası ve eserleri ve Cem'in eserleri.

Prof. Dr. İsmail Hikmet Ertaylan'ın Fatih Sultan Mehmet'in en küçük oğlunu birçok açıdan anlattığı yapıtı 'Sultan Cem' tarih meraklılarının yanı sıra sosyal bilimlere meraklı olan herkese seslenen bir yapıt!

 

Mustafa ASLAN

----------------------------

Sultan Cem - Fatih Sultan Mehmet'in en küçük oğlu- Prof. Dr. İsmail Hikmet Ertaylan, I. Basım:Alfa Yayınları Tarih Dizisi,  İstanbul, Ağustos 2015