Gözleri Görmeyen İki Adam

Sefa Kaplan’ın Cemil Meriç ve Borges üzerine kurulu yapıtı ‘Gözleri Görmeyen İki Adam’ adlı yapıtı Everest Yayınları Deneme dizisinden okurlara sunuldu.

“Gerek Cemil Meriç’in, gerekse Borges’in körler dünyasında üzerinde durduğu isimlerden birisi de ünlü Arap şair Ebu’l-a’la el Ma’arri’den başkası değildi. Dillere destan karamsarlığı, henüz dört yaşında iken gözlerini kaybetmesinin mi sonucuydu,  yoksa karamsarlığına nisbet kabilinden mi çiçek hastalığı belasına uğrayıp yitirmişti gözlerini…” (s.308)

EDEBİYAT DÜNYAMIZ

Sefa Kaplan’ın ‘Gözleri Görmeyen İki Adam’ adlı yapıtı sadece Cemil Meriç ve Borges’e ilişkin bilgiler vermiyor. Yapıt aynı zamanda siyasal yaşamımız ve edebiyat dünyamıza dair değerli bilgiler de sunuyor. Türk edebiyatı içinde belli bir zaman dilimini daha iyi kavramak için bu yapıt gökte ararken yerde bulduğunuz bir yanıt anahtarı niteliğini taşıyor.

“Tabii listeye Türkçenin zevk abidelerinden, siyasetin fikir cambazlarından Refik Halid Karay ile ir dönem Maarif Vekilliği vazifesini üstlenmiş bulunan Hasan Ali Yücel’i de eklemek gerekiyor. Refik Halid, Antakya yıllarından itibaren tanıdığım bir yanardağın kıyısında gezindiğini gizlemezdi.” (s.332)

AVRUPA

Cemil Meriç’e ilişkin bölümlerde Avrupa değerlendirmeleri de yer alıyor. Meriç’e göre Avrupa ve kültürü öğrenilmeli ama kültürümüz ve kimliğimizden uzaklaşmadan yapılmalı, bu. Ayrıca Avrupa’nın dünya Türk ve Şili edebiyatını şekillendirme çabalarından söz ediyor. Avrupa’nın bu konuda sözü edilen ülkeleri edebi anlamda bir çıkmaza soktuğunu belirtiyor. Ayrıca İbn-i Haldun’un Bergson’dan daha Batı olduğunu da öğreniyoruz, Meriç’ten.

“… Avrupa’yı Avrupa düşüncesini tanımamak gafletlerin en büyüğüydü yine de. Ne var ki Avrupa’yı tanıyan ülkesinden kopuyordu. Bu lanet çemberinden kurtulmanın bir yolu bulunmalıydı mutlaka. Gerçeği görmek, hatayı bütün boyutlarıyla tecrübe ederek mümkün olabilirdi belki de.” (s.388)

Ülkemiz tarihinden izler de bulabileceğimiz görme engelli iki aydının düşüncelerinin hiç bir engele takılmadığını görüyoruz, Sefa Kaplan’ın ‘Gözleri Görmeyen İki Adam-Cemil Meriç ve Jorge Luis Borges’ adlı yapıtında.

MUSTAFA ASLAN

——————————

Gözleri Görmeyen İki Adam-Cemil Meriç ve Jorge Luis Borges (Deneme), Sefa Kaplan, I. Basım:Everest Yayınları, İstanbul, Mart 2016